برای کسانی که سفر بخشی مهمی از زندگی آن هاست، چه این سفرها کاری باشد و چه سفرهای تفریحی، خرید بلیت هواپیما بخش مهمی از سفرهایشان را تشکیل میدهد. خب مانند هر سفر دیگری سفرهای هوایی نیز مزایا و معایبی دارد. در این مبحث تلاش کردهایم همه آن چیزی را که باید درباره یک سفر هوایی و بلیت هواپیما بدانید در اختیارتان قرار دهیم.
بلیت سیستمی هواپیما: قیمت بلیت سیستمی ثابت است و به سه دسته تقسیم میشوند.
بزرگسال Adult: بزرگتر از 12 سال
کودک Child: بین سن 2 تا 12 سال
نوزاد Infant: کوچکتر از 2 سال
بر اساس این تقسیمبندی، به دسته کودکان 50 درصد و برای نوزادان 90 درصد تخفیف تعلق میگیرد. قیمت بلیت سیستمی به طور ثابت بوده و قوانین ابطالش از پیش به تصویب سازمان هواپیمایی کشوری رسیده است.
در مورد بلیت هواپیما مسائل مختلفی وجود دارد که دانستن آنها خالی از لطف نیست از این موارد میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
بلیت چارتر هواپیما: گاهی اتفاق میافتد که یک ارگان یا سازمان یا آژانسهای هواپیمایی پیش از پرواز صندلیها را رزرو میکنند. به همین خاطر نیز شرکتهای هواپیمایی بر روی
این بلیتها تخفیفاتی به سازمانها یا آژانسهای چارترکننده میدهند، در عوض آژانس چارتر کننده مسئول تکمیل ظرفیت آنهاست. قیمت بلیت چارتر به صورت شناور بوده و در زمان های کم سفر با کاهش نرخ همراه است.
انواع کلاس پروازی: در هواپیما و در ایرلاین های مختلف انواع کلاس پروازی وجود دارد، در زیر به ذکر آنها پرداختهایم:
درجه یک: فرست کلاس First Class یا همان F گرانترین و راحتترین صندلیهای موجود در هواپیما هستند.
درجه تجاری: کلاس تجاری Business Class یا همان C از کیفیت بالایی برخوردار هستند و معمولاً توسط مسافرهای تجاری خریده میشوند.
درجه اقتصادی: کلاس اکونومی Economy Class یا همان که Y بیشتر صندلی های هواپیما از این نوع هستند و اکثرا توسط مسافرهایی که سفرهای تفریحی میروند خریده میشوند.
میزان بار در سفر هوایی:
میزان بار در سفرهای هوایی را با توجه به مقصد نهایی سفرتان، به دو روش وزنی و تعدادی پذیرش میشود. در مسیرهای آمریکا و کانادا چمدان به روش بستهای و در سایر مسیرها به صورت وزنی محاسبه میشود همچنین تعداد چمدانی که مجاز هستید حمل کنید براساس ردههای مختلف پروازی متفاوت است. میزان دقیق بار مجاز در بلیت شما ذکر میشود. در پروازهای داخلی میزان بار مجاز 20 کیلوگرم است.
توجه داشته باشید:
اگر چمدانتان گم شد به امور جامهدان شرکت هواپیمایی پروازتان، مستقر در سالن ورودی فرودگاه مراجعه کنید و با پر کردن برگهها و برگههای مخصوص برگه «اطلاعات و مشخصات اثاثیه تحویل نشده به مسافر» را تحویل بگیرید که حاوی یک شماره پیگیری برای پیدا کردن و ردیابی وسایلتان است.
توجه داشته باشید که معمولاً بلیتهایی که از اجاره کنندهها (چارتر کنندهها) خریداری میشود، قابل استرداد نیست. هر چند این موضوع چندان قانونی نیست، ولی اجارهکنندهها به خاطر هزینههایی که کردهاند، از پس گرفتن بلیت سر باز میزنند
برای بلیتهای سیستمی معمولاً با کسر مبلغی از قیمت بلیت با توجه به زمانی که به پرواز باقی مانده، بقیه مبلغ به مسافر استرداد میشود. البته ممکن است بخواهید زمان بلیت را تغییر دهید که این کار هم با پرداخت هزینههایی امکانپذیر است.
تفاوت پروازهای چارتر با پروازهای سیستمی چیست؟
پرواز چارتر به پرواز اجاره شدهای گفته میشود که شرکت اجارهکننده بلیت آن را به فروش میرساند و در بعضی موارد غیر قابل استرداد است. البته در ساعات نزدیک به پرواز، بلیت آن ارزانتر از نرخ مصوب فروخته میشود.
در پروازهای این گونه که به آنها چارتر گفته میشود به هیچ عنوان امکان تغییر تاریخ پرواز و یا پس دادن بلیت از سوی مسافر وجود ندارد و مبلغ پرداختی جهت خرید بلیت پس داده نخواهد شد.
جزئیات دستورالعمل حقوق مسافر در پروازهای داخلی
آییننامه حقوق مسافر از سوی سازمان هواپیمایی کشوری به شرکتهای هواپیمایی ابلاغ شد تا وظایف ایرلاینها در برابر مسافران در پروازهای داخلی شفاف شود و در مقابل مسافران پروازهای داخلی بدانند در زمان تأخیرهای پروازی که بخشی از این دستورالعمل است چه مطالبهای باید از ایرلاین داشته باشند.
طبق دستورالعمل حقوق مسافر در پروازهای داخلی، مطالبات مسافران در مواردی چون «پذیرایی در زمان بروز تأخیر»، «ابطال پرواز توسط ایرلاین»، «تاخیرات پروازی»، «شفافسازی نرخ بلیت و خدمات هوایی» و سایر موارد تعیین شده تا تمامی 16 شرکت هواپیمایی داخلی ملزم به اجرای آن باشند.
یکی از بخشهایی که در آییننامه حقوق مسافر به آن اشاره شده موضوع تأخیرهای پروازی است؛ تأخیرهایی که در این دستورالعمل به سه گروه تأخیرهای بین یک تا دو ساعت، تأخیرهای بین دو تا چهار ساعت و تأخیرهای بیش از 4 ساعت تقسیم شده و وظایف ایرلاین ها در برابر مسافران متناسب با زمان و دلیل تأخیرها نیز مشخص شده است تا شرکتها ملزم به ارائه خدمات و خساراتی به مسافران باشند؛ البته پرداخت خسارات برای تأخیرهایی که به دلیل شرایط جوی است استثنا شده است.
حقوق مسافر به طور کلی ناظر بر موارد مشروحه ذیل است:
- عدم تبعیض: کلیه مسافرین بهصورت یکسان از خدمات شرکتهای هواپیمایی بهرهمند میشوند.
- ممانعت از سفر: در صورتی که بهرغم داشتن بلیت تأیید شده شرکت هواپیمایی از پذیرش مسافر به لحاظ محدودیت های شرکت حمل کننده اعم از بازرگانی، فنی و یا حقیقی امتناع نمایند، در این صورت شرکت حملکننده موظف به استرداد وجه و همچنین ارائه یک بلیت رایگان مشابه از لحاظ مسیر و کلاس پروازی است.
- ابطال پرواز توسط شرکت حملکننده:
- اگر ابطال پرواز از زمان خرید بلیت تا یک هفته قبل از انجام پرواز باشد در اینصورت شرکت حمل کننده موظف به پرداخت کامل وجه بلیت است.
- اگر ابطال پرواز از شش روز تا 24 ساعت قبل از انجام پرواز باشد، در این صورت شرکت حمل کننده موظف به پرداخت کامل وجه بلیت و ارائه یک بلیت مشابه با 30 درصد تخفیف از لحاظ مسیر و کلاس پروازی به مسافر است.
- اگر ابطال از 24 ساعت مانده تا زمان انجام پرواز، انجام پذیرد در این صورت شرکت حمل کننده موظف به پرداخت کامل وجه و ارائه یک فقره بلیت نیم بهاء مشابه ازلحاظ مسیر و کلاس پروازی است.
تبصره : ارائه بلیت مشابه (از لحاظ مسیر و کلاس پروازی) در اولین فرصت زمانی انجام میگیرد. همچنین در صورت انتقال مسافر توسط سایر خطوط هوایی این امر بدون پرداخت هزینه و یا مابهالتفاوت توسط مسافر و یا خسارت توسط شرکتهای هواپیمایی انجام خواهد پذیرفت.
تاخیرات پرواز:
در صورت بروز تأخیر در انجام پرواز بر اساس زمان درج شده در بلیت مسافر، اقدامات ذیل میبایست توسط شرکت هواپیمایی انجام شود.
اقدامات عمومی:
-نماینده شرکت هواپیمایی با حضور در میان مسافران با متانت و احترام نسبت به اطلاعرسانی صحیح در خصوص تأخیر پرواز اقدام مینماید.
- شرکت هواپیمایی نسبت به اطلاعرسانی از طریق سیستم اطلاعات پرواز بهصورت مستمر اقدام مینماید.
اقدامات اختصاصی:
الف: تأخیر بیش از یک ساعت و تا 2 ساعت:
- در صورت تأخیر بیش از یک ساعت و کمتر از دو ساعت از مسافران پذیرایی نوع اول به عمل خواهد آمد
-ارائه این پذیرایی مشروط به وجود زمان کافی جهت پذیرایی و عدم ایجاد تأخیر بیشتر در پرواز است.
ب: تأخیر بیش از 2 ساعت و تا 4 ساعت:
- انجام پذیرایی مناسب حداقل نوع اول با توجه به امکانات فرودگاهی
- فراهم نمودن امکان برقراری ارتباط تلفنی جهت اطلاعرسانی
- تغییر پرواز در صورت درخواست مسافر و امکان انجام آن
- انجام اقدامات لازم جهت اعزام با سایر شرکتهای هواپیمایی (در صورت درخواست مسافر) و در صورت وجود پرواز از همان مسیر و یا انتقال به مقصد نهایی از طریق مسیرهای جایگزین) به غیر از مسیر درجشده در بلیت)
- پرداخت کامل وجه بلیت مسافر در صورت انصراف مسافر از ادامه پرواز
تأخیر بیش از 4 ساعت:
- در این صورت شرکت حملکننده موظف به ارائه یک فقره بلیت مشابه با تخفیف 30 درصد از لحاظ مسیر و کلاس پروازی است. ابطال پرواز در این حالت مشمول بند 2-3-3 خواهد بود.
تبصره: در مورد پروازهایی که به دلیل شرایط جوی یا امنیتی فرودگاه مبدأ، مقصد و در مسیر دچار تأخیر و یا ابطال میگردد، شرکتهای هواپیمایی با رعایت مقررات پذیرایی از مسافرین صرفاً موظف به استرداد کامل وجه به مسافرین هستند.
تغییر مسیر اجباری توسط شرکت هواپیمایی در طول پرواز:
- در صورتی که هواپیما در مکانی به غیر از مقصد مسافر و یا نقطه میانی (در پروازهای اتصالی مندرج در یک بلیت) توقف نماید شرکت هواپیمایی موظف است مسافر را به مبدأ یا مقصد پرواز مطابق یکی از روشهای زیر منتقل نماید.
الف: انتقال مسافر به مبدأ توسط شرکت هواپیمایی حامل صورت پذیرفته و کل وجه بلیت بدون کسر جرائم به مسافر پرداخت گردد.
ب: در صورت درخواست و انتقال مسافر به مقصد یا هر وسیله نقلیه عمومی زمینی (اتوبوس، قطار …) این انتقال ضمن فراهم نمودن شرایط لازم و پرداخت هزینههای آن توسط شرکت حامل صورت میگیرد.
فقدان و یا آسیبدیدگی جامهدان:
- در صورت فقدان و یا آسیب دیدگی جامهدان و بار همراه، شرکت حمل کننده براساس دستورالعمل پیگیری، جستجو و یا جبران خسارت خود (وفق پیمان ورشو که عیناً در تاریخ 1364/8/19 به تصویب مجلس شورای اسلامی نیز رسیده است) موظف به تأمین رضایت مسافران هستند.
- مسافر در صورت فقدان و یا آسیبدیدگی جامهدان و بار همراه بلافاصله (قبل از ترک فرودگاه) فهرست آن را به شرکت حمل کننده ارائه فرماید.
- در صورت تأخیر در تحویل جامهدان و بار همراه، ضروری است مسافر حداکثر ظرف مدت 21 روز نسبت به ارائه اعلام موضوع خود به شرکت حمل کننده اقدام فرماید.
- مسافرین توانخواه:
- به منظور تأمین تسهیلات، رفاه و ایمنی مسافر توانخواه شرکتهای حمل کننده در چارچوب دستورالعمل های تخصصی ذیربط اقدامات لازم را در ارائه خدمات مناسب و رایگان معمول خواهند نمود.
- شرایط خاص مسافر توانخواه میبایست در زمان خرید بلیت و حداکثر تا 48 ساعت قبل از پرواز به شرکت حملکننده اعلام گردد.
- شرایط خاص مسافر توانخواه میبایست در زمان خرید بلیت و حداکثر تا 48 ساعت قبل از پرواز به شرکت حملکننده اعلام گردد.
- ضروری است مسافر جهت آگاهی از چگونگی این خدمات با دفتر شرکت حمل کننده تماس حاصل فرماید.
- مسافر بیمار در دوره پس از عمل جراحی و یا دوره نقاهت از قاعده مسافرین توانخواه مستثنا میباشند و تابع مقررات حمل بیمار شرکت حمل کننده خواهند بود.
شفافسازی نرخ بلیت و خدمات هوایی:
- شرکت قصران گشت موظف است بلیت مسافر را با مشخصات کامل اعم از شرایط و ضوابط بلیت صادره، قیمت نهایی (بهای پایه، عوارض، قواعد ابطال و هزینههای اضافی)، نام شرکت حملکننده و سایر اطلاعات ضروری به مسافر ارائه نماید.
مؤخر: این دستورالعمل در 2 فصل، 3 ماده، 8 بند، 14 زیر بند و 2 تبصره تدوین شده و در شورای عالی هواپیمایی تصویب و به تأیید مقام عالی وزارت راه و شهرسازی رسیده است و از تاریخ ابلاغ توسط سازمان قابل اجراست.